Co musimy wiedzieć o księdze wieczystej?

Księgi wieczyste to zbiór dokumentów dotyczących stan prawnego nieruchomości. Ich działanie oparte jest na konkretnych wytycznych, które zostały ujęte w Ustawie o księgach wieczystych i hipotece z 2003 roku. Co jest dla kupującego nieruchomość najważniejsze?

Jawność ksiąg wieczystych

Księgi wieczyste są jawne. Znaczy to, że każdy, kto wykaże interes prawny może uzyskać numer księgi wieczystej i dostęp do zawartych w niej informacji. Jakie są konsekwencje jawności ksiąg wieczystych? Jest to przywilej i obowiązek jednocześnie. Dlaczego? Dostępność ksiąg wieczystych nakłada na kupującego obowiązek zapoznania się ze stanem prawnym nieruchomości. Kupujący, który kupi nieruchomość z wadą prawną ujawnioną w księdze wieczystej nie może bronić się niewiedzą. Swobodny dostęp do treści księgi wieczystej umożliwia zapoznanie się ze wszystkimi informacjami w niej zawartymi. Jest to niestaranne działanie, dla którego nie ma przewidzianej ulgi.

Domniemanie zgodności ze stanem prawnym

Zakłada się, że stan księgi wieczystej jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Znaczy to, że zakładamy, iż wszystkie wpisy i wykreślenia w księdze wieczystej są aktualne i decydują o stanie prawnym nieruchomości.

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych

Rękojmia zakłada, że stan wpisany w księdze wieczystej jest jest zgodny ze stanem faktycznym. Co to znaczy? Jeżeli kupimy nieruchomość od kogoś kto w księdze wieczystej widnieje jako właściciel, a okaże się, że właścicielem nie jest, kupujący jest traktowany tak, jak by nabył nieruchomość od właściciela i zostaje na niego przeniesione prawo własności. Tutaj za przykład możemy podać wszystkie niejasności, które dotyczyły właścicieli nieruchomości, którzy przyjęli obywatelstwo niemieckie. Zrzekli się oni praw do nieruchomości nadal jednak w księgach wieczystych widnieli jako właściciele i tak mogli rozporządzać nieruchomością. Wpis w księdze wieczystej jest rozstrzygający.

Pierwszeństwo praw wpisu

Ograniczone prawa rzeczowe, wpisane do księgi wieczystej, mają pierwszeństwo przed takimi samymi prawami nie wpisanymi do księgi wieczystej.

Są to podstawowe zasady, na których oparte jest działanie ksiąg wieczystych. Jak widać znajomość księgi wieczystej jest niezbędna do zawarcia transakcji zakupu nieruchomości. Ich nieznajomość może mieć poważne konsekwencje dla nabywcy. Obecnie, od momentu wprowadzenie elektronicznego dostępu do ksiąg wieczystych, zapoznanie się ze stanem prawnym nieruchomości nie stwarza żadnych problemów. Możemy do tych informacji dotrzeć w zaciszu własnego mieszkania z kubkiem kawy w ręku.